Diyarbakır’da pamuk üretimi maliyetlerin yüksekliği nedeniyle durma noktasına geldi. Çiftçiler zarar ediyor ve sektörün bitmek üzere olduğu belirtiliyor.
Diyarbakır’da bu yıl yaklaşık 400 bin dönüm arazide ekilen pamuğun hasadı devam ederken, tarımsal üretimde maliyetlerin artması nedeniyle pamuk üreticileri ürünlerini satamadı. Girdi maliyetleri son yıllara kıyasla yaklaşık %30 arttı.
Başkan Süleyman İskenderoğlu, pamuk sektörünün bitmek üzere olduğunu belirterek, “Girdiği maliyetlerin bu kadar yüksek olması, desteklemelerin yeterli ve zamanında ödenmemesi pamuk sektörünü bitirdi. Gelecek yıl çiftçilerin pamuğu ekmeyeceğini,” ifade etti. Ayrıca, pamuk üretiminin azalacağı ve alternatif ürünlere yönelmenin beklendiğini kaydetti.
Pamuk üreticileri, tarladan harmana taşımak için büyük çaba ve maliyet harcadıklarını dile getiren İskenderoğlu, “Çiftçi kendi emeğinin karşılığını alamıyor. 2022’de yaklaşık 800 bin dönüm alanda pamuk ekilmişken, 2023’te bu alan 690 bine, 2024’te ise 480 bine düştü. Tahminlere göre 2025’te 400 bine yakın olacaktır. 2026 için yaklaşık yüzde 50 üretim düşüşü planlanıyor. Bu durumda ülke ve ekonomi için ciddi kayıp olur,” dedi.
İskenderoğlu, bir kilogram pamuğun maliyetinin 35 lira olduğunu, serbest piyasada ise 24 liradan satıldığını belirterek, “Çiftçi 24 liraya satmak zorunda kalıyor ve zarar ediyor. Destekleme primleri ise 1,60 lira olup, son üç yıldır değişmedi. Enflasyon yaklaşık %400 artarken, destekleme aynı kaldı,” dedi.
Başkan, önümüzdeki yıl pamuk üretiminin olmayacağını ve çiftçilerin zarar ettiğini vurguladı. “Çiftçi bu şartlarda pamuk ekmeyecek. Destekler ve enflasyon göz önüne alındığında üretim yapılamaz hale geldi,” dedi. Hükümetin ithalata daha fazla yöneleceğini belirtti.
İskenderoğlu, çiftçilere acil olarak kilogram başı 5 lira destek talebini iletti. “Başka bir seçenek yok. Biz öldük, bittik. Çiftçi üretmezse kim üretecek? Gıda, pamuk ve diğer tarım ürünleri ithal edilmeye devam ediyor,” şeklinde konuştu.
Tarımda politikaların yanlış olduğunu ve projelerin uygulanmadığını ifade eden İskenderoğlu, gübre ve enerji maliyetlerinin arttığını, gübre fabrikalarının satılmasıyla dışa bağımlılığın artacağından söz etti. “Çiftçi ve üretim birlikleri özelleştirildi, dışa bağımlılığımız arttı. Hükümet, üreticiyi kendi bünyesinde taşımıyor,” dedi. Ayrıca, çiftçi emeğinin göz ardı edildiğine vurgu yaptı.
Bahsedilen sorunlar nedeniyle ürün yetiştiriciliğinin sürdürülemez hale geldiğini söyleyen Büyükaslan, “Maliyetler yüksek, destekler yetersiz ve fiyatlar sabit kalmaya devam ediyor. Bu şartlarda tarlayı boş bırakmayı düşünüyorum,” dedi. Aynı zamanda, tarımda çalışanların gelecek kaygısı büyüyor.
