İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çankaya Katlı Otoparkı'nın yapı sistemsel sorunlar ve riskler nedeniyle güçlendirilmesinin mümkün olmadığını ve alanın arkeolojik ve tarihi park planlarıyla uyumlu olduğunu açıkladı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Çankaya Katlı Otoparkı ve Alışveriş Merkezi binası hakkında yazılı açıklamada bulundu. Açıklamada, binanın 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak tespit edildiği belirtildi. Kamuoyundan gelen talepler doğrultusunda, binanın yıkımı yerine güçlendirme alternatifinin değerlendirilmesi amacıyla son bir yıl içinde kapsamlı çalışmalar yapıldığı ifade edildi. Bu çalışmalar kapsamında fizibilite çalışmaları tamamlandı, altyapı bilgileri temin edildi ve güçlendirme ile ilgili değerlendirmeler gerçekleştirildi. Ayrıca, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Ziraat Bankası’nın muvafakatleri alınmış, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu kararlarına uygun olarak sondaj ve inceleme izinleri tamamlanmıştır. Bu süreçlerde ilgili daireler arasında protokol ve mali onay işlemleri yürütülmüştür.
Yapıya ilişkin sürecin sonunda, kamu kaynaklarının etkin kullanımı ilkesi doğrultusunda güçlendirme seçeneği tekrar değerlendirilmiş, performans analizleri ve güçlendirme projeleri hazırlandı. Enflasyon ve maliyet artışları nedeniyle, mali hesapların güncellenmesine ihtiyaç duyulduğu tespit edildi. Mühendislik incelemeleri, mevcut taşıyıcı sistemde kolonların aynı doğrultuda sıralandığını ve bunun deprem ve düşey yüklerin belirli bir hat üzerinde yoğunlaşmasına yol açtığını gösterdi. Bu durum, yapıda düzensizlik ve zayıflık oluşturdu. Ayrıca, kolonların mantolanması ve perde ilavesiyle güçlendirme düşünülmüştür. Uygulamanın, yapının işlevselliğinde azalmaya ve ekonomik açıdan sürdürülebilir olmamaya yol açacağı öngörülmüştür. Güçlendirme sonrası depo ve bağımsız bölümlerin de etkilenebileceği değerlendirilmiştir.
Değerlendirmeler sonucunda, güçlendirme ve genel onarım maliyetlerinin yeni yapım maliyetine oranının yaklaşık %60 olduğu ve bu oranın ülke uygulama kriterleriyle uyumsuz olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, temel ve zemin iyileştirme çalışmalarının maliyetleri daha da artıracağı öngörülmektedir. Yapının mevcut durumu ve önerilen müdahalelerin yapısal bütünlük ve kullanım işlevi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle güçlendirme seçeneğinin ekonomik olarak sürdürülebilir olmadığı sonucuna varılmıştır.
Çankaya Katlı Otoparkı’nın bulunduğu alan, Agora ve çevresini içeren koruma amaçlı imar planlarında ‘Arkeoloji ve Tarih Parkı’ olarak belirlenmiştir. Bu bölge, 1. ve 3. Derece arkeolojik sit alanlarını kapsamaktadır. Tarihi ve kültürel mirası korumak amacıyla planlardaki bütünlük esas alınmaktadır. Bu nedenle, söz konusu alanda mevcut plan kararlarına göre yıkım veya yeniden yapım işlemleri mümkün değildir. Güçlendirme veya başka bir müdahale de plan kararlarıyla uyumlu değildir.
Bu bilgiler ışığında, sistemsel sorunlar ve riskler nedeniyle binanın güçlendirme çalışması yapılmasının mümkün olmadığı, yapılacak müdahalelerin ise işlevselliği kaybettireceği ve maliyetlerinin yeni yapım maliyetine göre yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, alanın arkeolojik ve tarihi park alanı olarak planlanmış olması, güçlendirme veya yeniden yapım çalışmalarını engellemektedir.
Son olarak, otopark kapasitesini artırmak ve yerel ulaşım çözümlerini geliştirmek amacıyla, mevcut otoparkların daha verimli kullanılması ve Kahramanlar ile Eşrefpaşa otoparkları arasında otopark kullanıcılarına özel ring sistemi kurulması planlanmaktadır. Bu sistem sayesinde, kullanıcılar diğer otoparklara yönlendirilerek trafik ve ulaşım dağınıklığının azaltılması hedeflenmektedir.
