SETA Vakfı uzmanları, Türkiye’de sürdürülen barış sürecinde hukuki altyapı ve toplumsal önemin altını çiziyor. Katılımcıların büyük kısmı şiddet riskinin devam edeceğine inanıyor.
SETA Vakfı Dış Politikaları Araştırma Direktörü Murat Yeşiltaş, sürecin sağlıklı yürümesi için silahı bırakanların statülerinin belirlenmesinin ve hukuki altyapının güçlendirilmesinin önemli olduğunu söyledi. Bu bağlamda, kimlerin hangi şartlarda cezalandırılacağı, rehabilitasyon programlarına katılım ve hukuki mekanizmaların şeffaf bir şekilde belirlenmesi sürecin yasal açıdan derinleşmesine katkı sağlayacaktır. Anketlere göre, katılımcıların %62’si, sürecin başarısız olması halinde Türkiye’de şiddetin yeniden artacağını öngörmektedir.
Sürecin yalnızca devlet iradesiyle değil, toplumun farklı kesimlerinin katkısıyla da yürütülmesi büyük önem taşımaktadır. Toplumsal birlik ve beraberliğin sağlanması, farklı kimliklerin güvence altında hissetmesi ve ortak bir zeminde hareket edilmesi sürecin kalıcılığı açısından kritik unsurlardır. Güvenlik ve demokratik karakterin güçlendirilmesiyle birlikte, toplumun beklentileri güvenlik ve barış odaklıdır ve bu, anketlerde yüksek oranlarla kendini göstermektedir.
Güvenlik ortamını güçlendirmek ve ekonomik kalkınmayı sağlamak, sürecin sürdürülebilirliği açısından temel kriterlerdir. Toplumun güvenlik ve istikrar beklentileri yüksek olup, bu iki unsur, barış ve kalkınma hedefleri ile yakından ilişkilidir. Bu çerçevede, güvenlik ile özgürlük arasındaki denge gözetilerek, toplumların ve devletin uyum içinde hareket etmesi zorunludur.
Suriye’deki iç siyasi yapı konusunda iki temel model öne çıkmaktadır. Birincisi, 2012’den sonra oluşturulmuş özerk bölge modelidir ve bu model çeşitli denemelerde başarısızlıkla sonuçlanmıştır. İkinci model ise merkezi hükümetle imzalanan anlaşmayla ortaya çıkan, daha merkeziyetçi ve istikrara odaklı yapıdır. Yapılan değerlendirmelerde, ikinci modelin çatışma potansiyelini azaltarak istikrar ve barış sağlayabildiği görülmektedir. Bu nedenle, Suriye’de sağlanacak uzlaşı, Türkiye’deki barış ve süreçlerin akışında belirleyici olmaktadır.
