Türk Tabipleri Birliği, MESEM uygulamasının çocukları işçileştirdiğini, eğitimden mahrum bıraktığını ve ihmal ile istismara açık hale getirdiğini belirterek, derhal kapatılmasını istedi.
(ANKARA) - Türk Tabipleri Birliği (TTB), Milli Eğitim Bakanlığı ile özel sektörün birlikte yürüttüğü Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) uygulamasının çocukları işçileştirdiğini, eğitim hakkından kopardığını ve ihmal ile istismara açık hale getirdiğini açıkladı.
TTB Merkez Konseyi ve TTB Okul Sağlığı Çalışma Grubu tarafından yapılan yazılı açıklamada, eski adı "çıraklık eğitim merkezi" olan MESEM’lerin 14 yaşından itibaren çocukları kayıtsız ve güvencesiz şekilde işgücü piyasasına zorladığı belirtildi. Bu uygulamanın çocukların eğitim hakkını ortadan kaldırdığı, bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal gelişimlerini tehdit ettiği ifade edildi.
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 138 sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi’ne atıf yapılarak, çocukların 18 yaşına kadar korunması gerektiği hatırlatıldı. "Her türlü çalışmaya kabul için asgari yaş 18’in altında olmamalıdır" ifadesi vurgulandı.
MESEM’lere kayıt yaptıracak çocuklardan "sağlık sorununun bulunmaması" koşulunun bilimsel açıdan sorunlu olduğu belirtildi. Açıklamada, gelişimini tamamlamamış çocukların, özellikle ergenlik döneminde, soyut muhakeme, dürtü kontrolü ve risk analizi açısından olgunlaşmamış oldukları, bu durumun işyerlerinde kazaya uğrama riskini artırdığı vurgulandı.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre 2013–2024 yılları arasında 713 çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği, bunlardan 9’unun MESEM kapsamında çalışan çocuklar olduğu belirtilirken, ağustos ayındaki 192 işçiden 13’ünün 14–18 yaş aralığında olduğu kaydedildi.
Açıklamada, MESEM’lere katılan çocukların çoğunun orta ve dar gelirli ailelerden geldiğine ve sosyoekonomik düzey düştükçe bilişsel gelişim açısından dezavantajların arttığına dikkat çekildi. Ayrıca, 3308 sayılı yasa tehlikeli işlerde çırak çalıştırılmasına izin verse de, riskin olmadığı bir işyerinin bulunmadığı ifade edildi.
MESEM uygulamasıyla çocukların asgari ücretin altında maaş aldığı, sigorta kapsamının iş kazalarını karşılamadığı, eğitimin yerine üretime odaklandıkları belirtildi. Bu durumun, çocukların gözetim olmadan çalışması ve istismara açık hale gelmesiyle ekonomik sömürüye yol açtığı anlatıldı.
Son olarak, eğitim ortamının yerini işyeriyle değiştirmenin, sınıfsal eşitsizlikleri derinleştirdiği ve çocukları ihmal ile istismar riskine açık hale getirdiği ifade edilerek, MESEM’lerin derhal kaldırılması, çocuk işçiliğiyle mücadelenin kararlı devam ettirilmesi ve çocuğun üstün yararının esas alınması çağrısı yapıldı.
