TBMM adına düzenlenen toplantıda, çeşitli düşünce kuruluşlarından temsilciler, Türkiye ve bölgeyle ilgili önemli konuları tartıştı. Çeşitli değerlendirmeler ve anket sonuçları paylaşıldı.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş tarafından yönetilmekte olup, 12'nci kez bir araya geldi. Toplantıya; Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi (DİTAM), Rawest Araştırma, Kürt Çalışmaları Merkezi (KSC), Ekopolitik Kültür ve Eğitim ve Araştırma Vakfı (EKEAV), Ankara Enstitüsü, Sosyo-Politik Saha Araştırmaları Merkezi (SAHAM), Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) ve Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) temsilcileri katıldı.
Kurtulmuş, toplantının 20 Ağustos'taki oturumunda, vefat eden İHH Diplomasi Sorumlusu Vahdettin Kaygan'a taziyelerini iletti. Komisyon çalışmalarını anlatırken, yaklaşık 80 arkadaşın dinlendiğini ve toplam 50 saatten fazla çalışmalar gerçekleştirildiğini belirtti. Toplam 11 oturumda önemli müzakereler yapıldığını ve yaklaşık 830 sayfalık tutanak tutulduğunu ifade etti. Çalışmaların sonunda, millet yararına çeşitli teklifler TBMM Genel Kurulu'na sunulacak ve çalışmaların yasal altyapılarını hazırlama aşamasına geçilecek. Ayrıca, komisyonun çalışmalarının planlandığı gibi tamamlandığını ve Türkiye siyasetinde önemli bir aşama kaydedildiğini vurguladı.
Kurtulmuş, BM Genel Kurulu'nda 10 ülkenin Filistin devletini tanımasının önemini vurguladı. Bu ülkelerin meclisleri ve hükümetlerinin bu kararı almasını takdirle karşıladıklarını söyledi. Bu kararın Filistin davası açısından büyük bir dönüm noktası olduğunu ve uluslararası dayanışmayı artırdığını belirtti. Ayrıca, Amerika'da gerçekleştirilen toplantıların ve genel olarak bölgedeki baskının, Siyonist rejime karşı güçlü bir tepkiyi ortaya çıkardığını ve bu etkinin dünya genelinde yüksek seviyelerde olduğunu kaydetti. Bu gelişmelerin, BM Genel Kurulu'nda Filistin'e destek veren ülke temsilcilerinin sayısında artışa yol açtığını belirtti. Cumhurbaşkanı ve Türkiye'nin tutumunun önemli ve tarihi bir adım olduğunu, milletinin bu desteği her zaman açıkça ifade ettiğini dile getirdi.
Kurtulmuş, Türkiye'nin BM'de aldığı kararların, özellikle acil ateşkes ve insani yardım konularında önemli bir kazanım olduğunu söyledi. Ayrıca, yalnızca sembolik değil, hak ve egemenlik açısından gerçek bir Filistin devletinin kurulmasını teşvik edecek adımların atılmasının uluslararası toplumda etkili olacağını belirtti. Toplantıların, bölgesel barış ve istikrar açısından kritik önemde olduğunu sözlerine ekledi.
SETA Dış Politika Araştırmaları Direktörü Prof. Dr. Murat Yeşiltaş, yürütülen kamuoyu araştırmalarını paylaşarak, katılımcıların yüzde 62'sinin başarı halinde şiddet olaylarının yeniden artacağından endişe duyduğunu söyledi. Toplumsal güvenin ve birlikteliğin önemli olduğunu ve sürecin toplum tarafından sahiplenilmesinin başarıyı artıracağını vurguladı. Toplumun yüzde 77'sinin barış beklentisi, yüzde 76'sının güvenlik kaybını istemesi ve yüzde 75'inin terörün sona ermesini desteklemesi, sürecin toplum nezdinde önemli bir kabul gördüğünü gösteriyor.
DİTAM Başkanı Mesut Azizoğlu, çalışmaların hukuki altyapı ve toplumsal rızanın sağlanması odaklı olduğunu ve özellikle adalet duygusunun önemli olduğunu belirtti. Kürtlerin yüzde 65'inin silah kullanmadan haklarını aramaya karşı olduğunu, ancak bu konuda zamanla büyük bir değişim yaşandığını dile getirdi. KSC Başkanı Ruhavioğlu, Kürtlerin yüzde 80, Türklerin yüzde 60 oranında süreci desteklediğini, ancak umut ve güven ortalamasının istenilen seviyede olmadığını belirtti. EKEAV üyesi Çelenk, Kürt sorununun temelde bir Orta Doğu meselesi olduğunu, bölgenin daha kapsayıcı ve yumuşak güç politikalarıyla çözülebileceğini söyledi.
Ankara Enstitüsü Başkanı Ete ise, sürece ilişkin bazı risklerin olduğunu ve kamuoyunun hassasiyet göstermediği müddetçe olası sorunların ortaya çıkacağını belirtti. Siyasi tercihler ve oy verme davranışlarının, sürecin etkisi altında henüz anlamlı bir değişim yaşamadığını ifade etti. Saham Koordinatörü Yüksel Genç, sürecin başarısında toplumsal sahiplenmenin önemini vurgulayarak, yüksek destek oranlarına rağmen güvensizlik seviyesinin yukarıda olduğunu söyledi. Prof. Dr. Güven Sak, bölge ekonomisine katkı sağlayacak potansiyel alanları ve turizmi teşvik ederek, bölgenin kalkınmasına katkı sağlamanın yollarını açıkladı. Ayrıca, bölgedeki doğal ve kültürel varlıkların ekonomik değere çevrilmesi önemine dikkat çekti.
