Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, çocuğun soyadıyla ilgili mahkeme kararını hukuka aykırı bularak bozdu. Bu karar, aile ve çocuk hukukunda önemli bir tartışma başlatmıştır.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Antalya’da yaşayan ve eski eşinden boşanan bir kadın, çocuğunun velayetinin kendisine verilmesine rağmen, çocuğun ailesel soyadının değişmemesi nedeniyle çeşitli sorunlar yaşamaktadır. Kadın, yeni evliliği sonrasında çocuğu ile kendi soy adının farklı olması sebebiyle sorunlar doğduğunu belirterek, çocuğun yeni eşinin soyadını taşımasını veya en azından kızlık soyadını kullanmasını talep eden bir dava açmıştır.
Antalya 9. Aile Mahkemesi, yaptığı incelemede, çocuğun annesinin yeni evlendiği eşinin soyadını kullanmasına karar vermiş ve bu karar, itiraz edilmeden kesinleşmiştir. Ancak, adli süreçteki hukuki hataların fark edilmesi üzerine, Adalet Bakanlığı konuya müdahil olmuş ve mahkemenin kararının hatalı olduğunu ileri sürerek, kanun yararına bozma talebinde bulunmuştur.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, bu talep doğrultusunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 363. maddesi çerçevesinde, yerel mahkemenin kararını etkisiz kılmak amacıyla, karar üzerinde inceleme yapmış ve hukuka uygun olmayan yönlerini tespit ederek bozmuştur.
Dairenin kararında, Türk hukuku sisteminde doğan çocukların soyadıyla ilgili kurallar açıklanmıştır. Buna göre, doğum sonrası çocuk, babasının soyadını alma hakkına sahiptir. Boşanma durumunda ise, velayetin anneye verilmiş olması halinde, anne kendisinin tercih edeceği bekarlık soyadını "çocuğun üstün yararını gözeterek" kullanabilir. Mahkeme, anne ve çocuğun soyadını belirlerken, anne’nin sonradan yaptığı evlilik nedeniyle, bekarlık soyadını kullanmadığını göz önüne almış ve çocuğun kendi soyadını kullanması yönündeki talebin ise uygun olmadığını tescil etmiştir.
İşte bu noktada, mahkemenin kararı hukuka aykırı bulunmuş ve özellikle, annenin yeni evlendiği eşinin soyadını kullanmasının, kurallara göre mümkün olmadığı belirlenmiştir. Mahkeme, çocuğun soyadını, annenin yeni evlendiği eşinin soyadıyla değiştirmeye karar vermiştir. Ancak, bu karar yasal prosedürlere ve mevzuata uygun olmadan alınmış olduğu gerekçesiyle, Yargıtay tarafından bozulmuştur.
Yargıtay kararında, hem çocuğun çıkarlarının korunması, hem de hukuki kuralların doğru uygulanması açısından bu tip değişikliklerin, yalnızca ilgili mevzuata uygun olarak yapılması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Ayrıca, kararın kanun yararına bozulmasının, mevcut kesin hükmü değiştirmediği, sadece hukuka aykırılıkların düzeltilmesi amacı taşıdığı da açıklanmıştır.
Bu karar, aile hukuku alanında özellikle çocukların soyadıyla ilgili tarafların menfaatlerinin ve hukuki ilkelerin nasıl korunması gerektiği konusunda önemli bir emsal teşkil etmektedir. Mahkeme kararlarının, çocukların üstün yararına uygun, hukuka uygun ve mevzuata uygun olması gerektiği prensibi, bu örnek ile bir kez daha gündeme gelmiş bulunmaktadır.
Sonuç olarak, Yargıtay'ın bu kararı, benzer davalarda yol gösterici olabilecek önemli bir hukuki içtihat niteliğindedir. Ayrıca, kararda ifade edilen ilkeler, aile hukukunun temel yapıtaşları arasında yer alan soyadı düzenlemeleri konusunda da yeni uygulama ve tartışmalara zemin hazırlamaktadır.
