CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, pamuk üretiminde yaşanan azalma ve maliyetlerin yükselmesine dikkat çekti. Pamuk alım fiyatlarının en az 40 TL olması gerektiğini vurguladı, ithalat ve ihracat verilerini paylaştı.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, pamuk üretimindeki azalmaya ve çiftçilerin artan maliyet yüküne dikkati çekerek, pamuk alım fiyatlarının en az 40 TL olması gerektiğini vurguladı. Sarıbal, AK Parti döneminde 18,8 milyon ton pamuk ithal edildiğini ve bunun karşılığında 33,8 milyar dolar ödendiğini belirtti. Sarıbal, üretici emeğinin karşılığını alamazsa üretimden uzaklaşacağını ve ithalatın daha da artacağını ifade etti.
Sarıbal, pamuk üretiminde yaşanan düşüşe ve artan maliyetlere değinerek, pamuk alım fiyatlarının 40 TL’nin altına düşmemesi ve prim desteklerinin yükseltilmesi gerektiğini söyledi. Bu yıl kuraklık nedeniyle verimin ciddi ölçüde düştüğünü belirten Sarıbal, düşük fiyatlar karşısında üreticilerin güçlük yaşadığını ifade etti. Akparti döneminde toplam pamuk ihracatının 2,2 milyon ton, ithalatın ise 18,8 milyon ton olduğunu hatırlatan Sarıbal, ihracattan 4,2 milyar dolar gelir elde edilirken, ithalat için 33,8 milyar dolar harcandığını söyledi. 2025 yılında ithalatın 800 bin ton ve 1.357 milyon dolar tutarında olacağını belirtti. Sarıbal, üretici emeğinin karşılığını alamaması halinde pamuk üretiminden uzaklaşmanın artacağını dile getirdi.
Sarıbal, pamuk üretim maliyetlerinin kilogram başına 35 TL’ye ulaştığını ve üretici örgütlerinin güç kaybettiğini ifade etti. TÜİK’in Eylül ayı verilerine göre enflasyon yüzde 33,2 iken, üretim girdilerinin daha yüksek oranlarda arttığını kaydetti. 1998/99 sezonunda bu birliklerin pamuk alımlarındaki payı yüzde 25 iken, 2024/25 sezonunda yüzde 3,5’e geriledi. Son bir yılda gübre fiyatlarının önemli ölçüde arttığını belirten Sarıbal, üretim maliyetlerinin artmasına rağmen piyasada fiyatların 27-28 TL seviyesinde kaldığını vurguladı.
2024/2025 sezonunda 467 bin hektar alanda 830 bin ton pamuk üretildiğini belirten Sarıbal, ABD Tarım Bakanlığı raporlarına göre bu üretimin yüzde 19 azalarak 700 bin tona düşeceğini söyledi. Düşüşte düşük fiyatlar, su kaynaklarının yetersizliği ve kuraklık gibi faktörlerin etkili olduğunu ekledi. Ayrıca, maliyet artışları ve fiyatların düşmesi nedeniyle üreticilerin alternatif ürünlere yöneldiğini ifade etti. Devlet Su İşleri’nin, pamukta sulama için yeterli su sağlayamadığını ve bunun Aydın ve İzmir’deki üretimi olumsuz etkilediğini aktardı.
Sarıbal, pamukta dış ticaret dengesinin Türkiye aleyhine olduğunu belirterek, toplam pamuk ihracatının 2,2 milyon ton, ithalatın ise 18,8 milyon ton olduğunu söyledi. İhracattan 4,2 milyar dolar gelir sağlanırken, ithalat için 33,8 milyar dolar ödendiğini vurguladı. AB-Gümrük Birliği kapsamında pamuk sanayi ürünü olarak işlem gördüğü için gümrük vergilerinden muaf tutulduğunu belirten Sarıbal, yerli üreticinin korunamadığını ve dışa bağımlılığın arttığını ifade etti. Gümrük Birliği’nin yeniden gözden geçirilmesi ve pamuk tarım ürünü olarak statüsünün belirlenmesi gerektiğine değindi.
Sarıbal, iktidarın yasa teklifleri ile doğayı, emeği ve kamusal alanları şirketlere devrettiğini belirtti. Cumhuriyet ilkeleri ve kamu yararı ilkelerinin yok olduğunu söyledi. Yasalarla birlikte doğa koruma alanlarının zayıflatıldığını ve milli parklar dahil birçok alanda inşaat ve talana izin verildiğini ekledi. Bursa’daki su krizine de vurgu yaparak, barajların doluluk oranlarının düşük olduğunu ve suyun tarıma yeterince ulaşmadığını belirtti. Bu durumun ülkenin genel gıda ve tarım politikalarını olumsuz etkilediğini ekledi.
