CHP'li Gürer: "Gram altın üzerinden hesaplandığında çiftçinin kazancı son yıllarda giderek azalıyor. Cumhurbaşkanlığı sistemi, çiftçiyi daha da yoksullaştırdı"

(ANKARA) - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarım ürünlerinin 2024 ve 2025 yıllarına ait açıklanan alım fiyatlarını gram altın üzerinden değerlendirdi. Çiftçinin gelirinin hızla eridiğine işaret eden Gürer, "Sıkı para politikası nedeniyle belirlenen alım fiyatları, artan girdi maliyetlerine göre düşük kalıyor. Bu durum, gram altın üzerinden hesaplandığında çiftçinin kazancı son yıllarda gittikçe azalıyor. Üretici emeğinin karşılığını alamıyor, alın teri giderek değersizleşiyor. Mevcut Cumhurbaşkanlığı sistemi, çiftçiyi daha da yoksullaştırdı" dedi.

Gürer, 2024 ve 2025 yıllarına ait tarım ürünlerinin açıklanan alım fiyatlarını gram altın üzerinden hesapladı. 2024 yılında bir ton buğday satan üreticinin gelirinin 3,20 gram altına denk geldiğini belirten Gürer, "2025’te bu miktar 2,52 grama geriledi. Çiftçinin bir yılda buğdayda 0,68 gram, yaş çayda 1,86 gram, pamukta 3,24 gram, şeker pancarında 0,25 gram, kuru fasulyede ise 6,14 gram altın kaybı yaşandı" ifadelerini kullandı.

İktidarın açıkladığı alım fiyatlarının "artış" gibi görünmesine rağmen, girdi maliyetleri dikkate alındığında üreticiyi zarara uğrattığını belirten Gürer, "2024’te 9 bin 250 lira olan buğday fiyatı 2025’te 13 bin 500 liraya yükseldi. Ancak bu fiyata gübre, ilaç, tohum, mazot, elektrik, sulama suyu, traktör bakımı, biçerdöver giderleri, işçilik, kira ve ürün kayıpları gibi maliyetler eklendiğinde artış, çiftçinin beklentisini karşılamadı. Ayrıca destekler yaklaşık bir yılda ödendiği için enflasyon karşısında eriyor. Bu süreçte gram altın 2 bin 888 liradan 5 bin 359 liraya yükseldi. Yani buğday fiyatı lira bazında artmış gibi görünse de, altın karşısında üreticinin kazancı azalmış oldu" dedi.

"Altın üzerinden bakıldığında çiftçinin kaybı her yıl artıyor"

Ömer Fethi Gürer, şunları kaydetti:

• "Tarımsal üretimdeki bu reel kayıp, çiftçinin üretimini zorlaştırıyor. Cumhurbaşkanlığı sistemi çiftçiye fayda sağlamadı. Sıkı para politikası çiftçinin belini büküyor. Çiftçi, bu yıl sattığı üründen geçen yıla göre daha düşük alım gücü elde ediyor. Artan mazot, gübre, tohum ve ilaç fiyatlarına karşın düşük alım fiyatları, çiftçiyi çaresiz bırakıyor. Daha çok çalışan üretici, daha az kazanıyor. Mevcut tarım politikaları ve alım fiyatları üreticiyi desteklemekten uzak. 2025 yılının başında çiftçilerin bankalara olan borcu 899 milyar 745 milyon 729 bin lira iken, yedi ayda bu rakam 1 trilyon 94 milyar 204 milyon 662 bin liraya yükseldi. Sadece 7 ayda bankalara olan borç 194 milyar lira arttı. Piyasa borçlarıyla birlikte, borçsuz çiftçilik yapan neredeyse kalmadı. Çiftçi kredi ödeyemezse kapıya icra dayanıyor. Traktörü ve tarlası varsa borç bulabiliyor, ekim yapıyor ve ürün sattığında da bankalara ödeme yapmak zorunda kalıyor. Üreticiye verilen destek yetersiz kalıyor, maliyetler sürekli artıyor. Banka ve kooperatif borçları altında ezilen çiftçi, ayakta kalabilmek için krediye mahkûm ediliyor. Tarım Kanunu'nun 21. maddesine göre "milli gelirin yüzde biri" oranında destek verilmesi maddesi, 2006 yılından beri uygulanmıyor. Uygulansa, 2025 yılonda 615 milyar destek verilmesi gerekirken, yalnızca 135 milyar destek sağlanıyor. Bu durum ithalatın önünü açarken, yerli üretim daralıyor. Çiftçi, emeğinin karşılığını almadıkça üretimini sürdüremiyor."

Kırsal kesimde altın hesabının önemli olduğunu belirten Gürer, şunları söyledi: "Köylerde ekim döneminde hısım ve akrabalardan alınan borçlar genellikle altınla ödenir ve hasat döneminde yine altınla kapatılır. Düğünlerde de altın güvencedir. Bu nedenle altın hesabı, çiftçi için en güvenilir yöntemdir. Altın üzerinden bakıldığında çiftçinin kaybı her yıl artmaya devam ediyor. Mevcut Cumhurbaşkanlığı sistemi, çiftçiyi daha da yoksullaştırdı."