Kakao fiyatları, 2024 yılından itibaren yüzde 40'tan fazla düşüşle 7 bin dolar seviyesinin altına indi. Talep azalması ve arz beklentileri fiyatları etkiledi.
Kakao fiyatları, Batı Afrika'daki kuraklık kaygılarının azalması ve ürün rekoltelerinin artmasıyla bu yıl küresel piyasalarda %40'tan fazla geriledi. Bu yıl emtia piyasasında en fazla dalgalanan ürünler arasında yer aldı.
ABD merkezli emtia borsası Intercontinental Exchange'de yıl sonunda itibaren kakaonun ton fiyatı %40'ı aşan düşüşlerle 7000 doların altını gördü.
Fiyatlardaki düşüş, özellikle talebin zayıflaması ve arzın artacağı beklentileriyle hızlandı. Batı Afrika bölgesinde yağmurların kuraklık koşullarını hafifletmesi ve kakao ağaçlarının çiçeklenmesiyle üretimin yükselişi beklentisini oluşturdu.
Yüksek kakao fiyatları ve tarifelerin, çikolata talebini azaltma endişesi de fiyatlara baskı yaptı. Ayrıca, üretim artışına ilişkin öngörüler fiyatları aşağı yönlü etkiledi.
Rekordan rekora yükselen fiyatlar, geçen yıl 12 bin 931 dolarla zirve yapmıştı. Bu dönemde olumsuz hava koşulları ve küresel stoklardaki azalma nedeniyle fiyatlarda ciddi artış yaşanmıştı.
Fildişi Sahili ve Gana’daki zayıf üretim ve kalite sorunları, fiyatlar üzerine olumsuz etki yaptı. Fildişi Sahili'nde, düşük kaliteli kakao çekirdekleri nedeniyle ihracatçılar ürünleri reddetti; hasadın azalması fiyatların yükselmesine neden oldu. Ülkedeki büyük kakao fabrikalarının maliyetleri karşılamaması, üretimi azaltma veya durdurma kararları fiyatları yükseltti.
Kuraklık, şiddetli yağışlar ve bitki hastalıkları gibi olumsuz hava koşulları, ürün üretimini olumsuz etkiledi. CSSVD virüsü gibi hastalıklar, ağaçların ölmesine yol açtı ve ürün miktarını azalttı.
Vadeli işlem ve emtia uzmanı Zafer Ergezen, geçen yıl kakao fiyatlarının ciddi oranda arttığını ve ilk yarıda tekrar yükselişe geçtiğini belirtti. Afrika’da kakao rekoltesinde düşüş ve kalite sorunlarının fiyat artışını tetiklediğini söyledi. Ergezen, önümüzdeki dönemde rekolte artışlarıyla arzın büyüyeceğini ve fiyatların baskılanmaya devam edeceğini öngörüyor.
Rabobank Emtia Analisti Oran van Dort ise, 2025/2026 sezonunda önemli bir arz fazlası beklendiğine dikkat çekti. Üretimin özellikle Ekvador, Brezilya, Peru, Nijerya ve Kamerun’da büyüdüğünü ve bu trendin devam edeceğini vurguladı. Talepteki yavaşlamanın sürdüğü ancak fiyatların kısa ve orta vadede aşağı seyredeceği öngörülüyor. Fiyatların 2023 seviyelerinin üzerinde kalmaya devam edeceği, Gana ve Fildişi Sahili’ndeki arz kısıtlamalarının devam etmesi nedeniyle ton başına 3 bin doların altına inmeyeceği belirtiliyor.
